Yarı Otomatik Vites Nedir? Nasıl Kullanılır?

Yarı otomatik vites araçlar, manuel vitesli araçlara kıyasla daha fazla geliştirilmiştir. Yarı otomatik vites araçlar da şanzıman sistemi tek kavramalıdır ve yalnızca debriyaj, işlevini otomatik şekilde gerçekleştirir. Bu özelliğinden dolayı yarı otomatik araçlar da vites geçişleri esnasında fark edilir seviyede ses ve titreşim meydana gelmektedir.

Yarı Otomatik Vites Nedir?

Yarı otomatik vites mekanizması, düz vites arabalardaki çalışma mantığından çok farklıdır. Çünkü düz vites mekanizmasına sahip araçlarda, vites geçişi yapmak için debriyaj pedalına basmak gerekmektedir. Debriyaj pedalı, vites dişlilerini ayırabilmek için kullanılmaktadır. Düz vites araçlarda debriyaj pedalına basıldığı zaman vites ortaya getirilmektedir. Daha sonra vites kolu istenilen vitese doğru hareket ettirilir. Vites geçişi yapıldıktan sonra ayak debriyaj pedalından yavaş yavaş çekilir.

Yarı otomatik vites araçlarda yukarıda bahsetmiş olduğumuz düz vites çalışma mantığının temelini hiç değiştirilmeden, debriyajı devamlı hazır duruma getirerek bu geçiş süreci kolay hale dönüştürülmüştür. Geçiş süreci aracın devrine bağlanmıştır. Yarı otomatik vites araçlarda devir arttıkça vites otomatik şekilde ileri atar. Ayrıca devir düştükçe vites geri düşer. Ayrıca yarı otomatik sistem, manuel kullanım için imkan sağlamaktadır. Yarı otomatik vites araçların sisteminde değişim sadece ileri geri olarak yapılır. Sistem manuel araçlardaki sıralı vites değişimini gerçekleştiren versiyon gibidir.

Yarı Otomatik Vites Araçlar Nasıl Kullanılır?

Yarı otomatik vites araçlarda, gaz ve fren olmak üzere 2 pedal bulunmaktadır. Gaz ve fren pedalının her ikisi de sağ bölümde yer almaktadır. Sağlıklı ve doğru bir kullanım için her iki pedalında sağ ayak ile kullanılması gerekmektedir. Yarı otomatik vites araçlardaki bu düzenek, düz vitesten otomatik vites kullanımına geçecek sürücüleri biraz zorlayabilir. Ani fren ve gaz problemleri yaşanabilir ancak bir veya iki kullanım sonrasında problem ortadan kalkacaktır.

Yarı otomatik vites arabaların kullanım düzeneği vites kolu ile bu pedalların entegre kullanımı üzerinedir. Yarı otomatik vites araçlarda araba park halinde iken vites kolu P simgesinde olmalı ve el freni çekilmelidir. Yarı otomatik vites arabaların kontağını çevirebilmek için frene basmak gerekmektedir. Ayak frende basılıyken vites kolu P harfinden, ileri doğru gidilecek ise D harfine, arka arkaya yani geri gidilecekse R harfine geçirilmelidir. Yarı otomatik vites araçlarda frene basmanın amacı ise, arabanın ileriye doğru gitmesini engellemektir.

Yarı otomatik vites aracınızı düz viteste kullanmak istediğinizde, vites kolunu M harfine alabilirsiniz. Ayrıca vitesi büyütmek istiyorsanız kolu ileri doğru, vitesi küçültmek istiyorsanız geriye doğru alabilirsiniz.

Aracınız hareket halindeyken vitesi P’ye almak doğru değildir. Çünkü Yarı otomatik vites aracınız hareket halinde iken P’ ye aldığınızda debriyaj kilitlenerek dişlilere zarar verebilir. Yarı otomatik vites aracınız çalışırken bekleme yaptığınızda vites kolunu N’ye alabilirsiniz. Vitesi N’ye alarak aracınızı boşa alabilirsiniz. Böylelikle frene veya gaza basmadan vites değiştirene kadar bekleyebilirsiniz.

Yarı Otomatik Vites Araçlarda Harflerinin Anlamı

Düz vites mekanizmasına sahip arabalarda, vites üstünde ileri ya da geri vitesi gösteren işaretler yer almaktadır. Bu araçlarda geri vites R harfi ile gösterilmektedir. İleri vites ise arabada kaç tane ileri vites varsa o kadar rakam ile gösterilmektedir. Düz vites araçlarda genel olarak birbiri ile karşılıklı yerleştirilmiş 6 adet rakam bulunmaktadır.

Yarı otomatik vites araçlarda ise düz vites araçlardan farklı olarak harfler yer almaktadır. Yarı otomatik vites araçlardaki harflerinin anlamı ise;

P: Park

N: Boş

D: Sürüş

R: Geri

M: Manuel

Yarı otomatik vites araç park halinde iken sürüş moduna getirmek için vites P’den D’ye alınmalıdır. Aracı D ile kullanıldığında, vites arabanın devrine uygun olarak otomatik şekilde değişir.

Manuel olarak kullanılmak istenen yarı otomatik vites araçlarda, M’de bulunan vitesin ileri geri sürüşü ve vites değişimi yapılabilmektedir.

Tam otomatik veya yarım otomatik şanzımanlı araçların en büyük avantajı debriyaj pedalı ve vites kolu parçalarının olmamasıdır. Debriyaj pedalı ya da vitesi kolu özellikle yeni kullanıcılarda kafa karışıklığına neden olmaktadır. Ayrıca uzun yol yapan sürücüler veya sık sık araba kullananlar için manuel araçlar zorlayıcı olmaktadır. Yarı otomatik vites ya da otomatik vites araçlarda vites değişimi ile alakalı bir şey yapmak gerekmediği için kullanımı son derece konforludur.

Yarı otomatik vites araçların kullanımı esnasında birtakım hususlara dikkat etmek gerekmektedir.

Yarı otomatik vites sistemine sahip bir aracı kullanırken, vites kolunun üstündeki harflere dikkat edilmelidir. Ayrıca yokuş ile rampa kalkışlarında kaydırma ihtimaline karşı fren pedalı doğru şekilde kullanılmalıdır.

Aracı hareket ettireceğiniz zaman vites kolunu D harfine getirebilirsiniz. Ayrıca yarı otomatik vites arabalarda vites geçişlerinde otomobilin ileri hareketini engellemek için fren pedalına basılı tutmanız gerekmektedir. Yarı otomatik vitesli arabaların genelinde yokuş kalkış desteği bulunmaktadır. Yokuş kalkış desteği bulunmayan araçlarda ise, kalkış yaparken ayak fren pedalında basılı tutulmalıdır. Yarı otomatik vitesli araba hareket halinde iken vites kolu P’ye alınmamalıdır.